Dünya Lepra (Cüzzam) Günü

Her yıl Ocak ayının son Pazarı “Dünya Lepra (Cüzzam) Günü” olarak ilanedilmiştir.Bu haftanın amacı, toplumun lepra ve lepralıya karşı oluşan yanlış inançlardan,bilgisizliktenkaynaklanan korkularını önleyerek, lepra hastalığının erken teşhis edilmesininsağlanması, dünya standartlarına uygun bir şekilde tadavisi ve izlenmesiyle hastaları toplumkazandırmaktır.

Cüzzam, “Mycobacteriumleprae”isimli basiltarafından oluşturulan,  kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Lepra basili 1873 yılında GerhardArmauerHansen tarafından bulunmuştur. Hastalıköncelikleçevresel sinirleri ve deriyi etkiler. Cüzzam; yol açtığı fonksiyon kayıpları, sosyal damgalanma ve dışlanma gibi etkileri nedeniyle özel bir sağlık problemidir. 1980’li yılların başlarından bu yana yapılan etkili kampanyalar ve tedavide birden fazla ilacın birlikte kullanılması ile 16 milyondan fazla hasta tedavi edilmiş ve hasta sayısı önemli ölçüde azalmıştır. Dünyadaki cüzzam hastalarının çoğu Güneydoğu Asya, Afrika ve Batı Pasifik bölgesindendir. 2012 yılında dünyada yeni tanı alan hasta sayısı 232.857’dir.Lepra basilinin tek kaynağı insandır. Ağız ve burun salgıları ile yakın ve uzun süreli temas sonucu damlacık enfeksiyonu ile bulaşır. Çocuklar hastalığa karşı daha duyarlıdır. Basil çok yavaş çoğalır. Kuluçka süresi 3-12 yıl arasında değişir; ortalama 2-4 yıldır. Belirtilerin görülmesi bazen 25 yılı bulabilir.Hafif deri belirtisinden, geniş yayılımlı çevresel sinir sistemi, göz, kemik, adale ve diğer dokuların tutulduğu, şekil bozuklukları ve sakatlıkların geliştiği bir tabloya kadar değişir.Cüzzam (Lepra) hastalığı, hastanın direncine göre tüberküloidlepra,lepromatözlepra ve bunların arasında yer alanborderlayngrup olmak üzere üçe ayrılır.

Cüzzam pek çok deri ve sinir hastalığını taklit eder. Hastaların büyük bir kısmındalepra tanısı basit muayenelerle konabilir. Ailesinde lepra hikayesi olan kişilerde de tanı kolaylıkla konulabilir.Basil çıkaran tipte burun ve deriden alınan örneklerin incelenmesiyle tanı konur.Lepra karaciğer tutulumu ve reaksiyonel evrede görülen böbrek tutulumu (glomerulonefrit) dışında hayatı tehdit eden bir hastalık değildir. Hastaların büyük kısmı toplumdaki diğer ölüm nedenleriyle kaybedilirler.Cüzzam, erken tanı konulduğunda tedavisi kesin olarak yapılabilen bir hastalıktır. Erken tanı ve tedavi ile kalıcı sakatlıkların oluşması önlenebilir.

Tedavide, Dünya Sağlık Örgütü’nün uyguladığı çok ilaçlı tedavi (Multi DrugTherapy=MDT) protokolü uygulanır. Ülkemizde ve dünyada bu tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Elazığnüfusunakayıtlılepra hasta sayısı 2 olup,ElazığEğitimveAraştırmaHastanesibünyesindebulunanserviste, çevreillerdengelenhastalarlabirliktetoplam 88 hasta tedavigörmektedir.